Tomas Tranströmer (1931-2015) – Moarntiidfûgels – Ochtendvogels

(28-03-2015) Moarntiidfûgels

Ik rop de auto wekker
de foarrút fan stomoal oerdutsen.
Ik set de sinnebril op.
Fûgelsang dûnkert.

Wylst in oare man in krante keapet
op it stasjon
fuort by in mânske frachtwagon dy’t
folslein read fan rust te fûnkjen
stiet yn de sinne.

Nearne lege romte hjir.

Dwers troch de maitiidswaarmte hinne in kâlde gong,
immen dy’t dêr troch hinne draven komt
en te witten docht dat men him belekke hat
oant yn it bestjoer.

Troch in achterdoar yn it lânskip
komt de akster
swart en wyt. Hellefûgel.
en de klyster hin’ en wer hippend oant
alles ien houtskoaltekening wurdt,
behalve de wite klean oan de waskline,
in palestrinakoar:

Nearne lege romte hjir.

Fantastysk te fielen hoe’t myn gedicht groeit
wylst ik sels krimp.
It waakst, it nimt myn plak yn.
It wrot my út stee.
It smyt my út it nêst.
It gedicht is klear.

lc.foto — “Dichter en vertaler Eeltsje Hettinga voorzag in 2002 al de Nobelprijs voor Tranströmer. Voor de bloemlezing ‘Wrâld, finster, gedicht’ vertaalde hij een gedicht van de Zweed in het Fries, getiteld ‘Yn de iepen loft’. In het nawoord van de bundel schreef Hettinga over Tranströmer en Lars Gustafsson: ‘As it my net mist hellet ien fan dizze beide Sweedske dichters oare jier yn Stockholm de Nobelpriis foar literatuer op’. Hettinga, die Tranströmer tot zijn favoriete dichters rekent, heeft schik in zijn late gelijk: ,,Ik haw in lytse tsien jier te gau west mei myn foarsizzing.’’ Het vertaalde gedicht is te vinden op zijn weblog.” (LC, 7 oktober 2011)

Ochtendvogels

Ik wek de auto
zijn voorruit met stuifmeel overdekt.
Ik zet mijn zonnebril op.
Vogelzang donkert.

Terwijl een andere man een krant koopt
op het station
vlak bij een grote goederenwagon die
volkomen rond van de roest staat te
flikkeren in de zon.

Nergens lege ruimte hier.

Dwars door de lentewarmte een koude gang
waardoor iemand aan komt hollen
en vertelt dat men hem heeft belasterd
tot in het bestuur.

Door een achterdeur in het landschap
komt de ekster
zwart en wit. Hellevogel.
en de merel heen en weer hippend tot
alles één houtskooltekening wordt,
behalve de witte kleren aan de waslijn,
een palestrinakoor.

Nergens lege ruimte hier.

Fantastisch te voelen hoe mijn gedicht groeit
terwijl ik zelf krimp.
Het groeit, het neemt mijn plaats in.
Het verdringt mij.
Het gooit mij uit mijn nest.
Het gedicht is af.

.
Mear oer Tomas Tranströmer op dit bloch, sj:

– ‘Mijn gedichten zijn ontmoetingsplaatsen’

– Yn ’e iepen loft

– In skets út 1844

– Wrâld, finster, gedicht

Huiswaarts

Een telefoongesprek liep uit in de nacht en glinsterde op het land
en in de voorsteden.
Naderhand sliep ik onrustig in het hotelbed.
Ik leek op de naald in een kompas dat de verkenner met bonzend hart
door het bos draagt.

Op hûs oan

In telefoanpetear rûn út yn de nacht en glinstere op it lân
en yn de foarstêden.
Letteroan slepte ik ûnrêstich yn it hotelbêd
Ik like op de nulle yn in kompas dat de ferkenner mei bûnzjend hert
troch de bosk droech.

Tomas Tranströmer, Het wilde plein, gedichten 1948-1990, vert. J. Bernlef, Bezige Bij. s. 159.