Boris Ryzji – Trije gedichten

Trije, nei it Frysk oerbrochte fersen fan Boris Ryzji, de dichter út de Oekraïenske stêd Sverdlovsk dy’t yn 1994 syn debút makke en yn 2000 ûnder mear te hearren wie op Poetry International. Anne Stoffel sette in grut tal fan syn fersen nei it Nederlânsk oer, byinoar brocht yn de blomlêzings Wolken boven E (2004) – Stoffel krige der yn 2005 de Aleida Schotprijs foar – en yn Afscheid in Rusland (2013). Sjoch fierders ek: ‘Boris Ryzji, op it jiskelân fan it ûnthâld’ of ‘Boris Ryzji, dichtersreus en poète maudit.’

 

*

Fragmint fan in grut gedicht

… In deagewoan ferhaal: har man wie meast net op ’t honk.
Ik wie in maatje fan ’m en gong der wolris oan –
gewoan, omdat it frear, of near wie, of om’t it soms
oars net as eaze hie; út freonskip brocht ik letteroan
dan, sabeare, blommen. Lykwols, ik moat jo bekenne:
it besoarge my gâns lêst en lijen, te mear
omdat se sa koel die. Dêr koe ’k min oan wenne.
Ik smeke God om help. Dat op in kear
doe’t se allinne wie, kaam ik, koppich, mei in read
bosk roazen fan ’e Turk en sei:
‘Hee do, ik moat
no farwol sizze, foargoed, de treinen stean klear
op it stasjon, it kaartsje is my matst!’ –
It wurke. Freonen, lit no de dichter ’t wurd fiere:
Ik naam in sigaret, skôge it lemieren,
blies wat krinkjes út en spriek mei gesach:
‘Ja,
ik tink sa linkenoan nei Pluto op te kraskjen.’
‘Myn leave, wat no, wêr silsto nei ta?’
‘Och, ik far
nei Orkus’ djipste streamen en sompige sodzen.’

…………………………………………………..1997

Ut: Boris Ryzji, Afscheid in Rusland, ‘Fragment van een groot gedicht’
Nederlandse vertaling Anne Stoffel,
Hoogland & Van Klaveren, 2013, p. 31.

 

.*

Yn Ruslân is elk ôfskied foar altyd.
Stêden lizze yn dit ryk sa wiid
……………ferspraat dat ik
huverje as ik flústerje: goeie, fuort
gean ik hoewol’t myn hân by ûngelok
……………harres oantikt.

Elk libbenspaad is der like ûnwis.
Wat dochs is dy god fan Ruslân? Ik sis:
……………‘Natuerlik kom
ik werom.’ Mar dwaan? Yn gjin ivichhyd.
Yn Ruslân is elk ôfskied foar altyd.
……………‘Ik kom werom,

myn lea.’  Jawis, nei mear as hûndert jier.
Hoe tear en hoe leaf is al har fertriet –
…………… it hichtepunt
fan ôfskied. ‘Dyn triennen fei ’k aanst wol fuort.’
Ik kom net werom. In iere dea myn lot,
…………… it grêf, it einpunt.

Yn Ruslân is elk ôfskied foar altyd.
Smyt noch marris in ekstra klûntsje iis
……………by dit gedicht…
Treinen reitsje kear oan kear fan ’e rit…
In fleantúch dat foarby de stjerren sjit
……………teskroeit allicht. .

………………………………………..april 1996

.
Ut: Boris Ryzji, Afscheid in Rusland, ‘Elk afscheid is in Rusland voor altijd.’
Nederlandse vertaling Anne Stoffel,
Hoogland & Van Klaveren, 2013, p 19.

By de dea fan in dichter (1)

Under in frjemdsoartich fier ljocht
sjoch ik del yn ’e swarte nacht.
Oer dyn rigels ha ’k neitocht
en witst net hoe’t ik dy leaf hân haw.

…Dyn boek, kocht fan myn lêste
jild, hie ik earne lizzen sjoen,
en ik, earme, lies om bêst
dyn fersen oant yn ‘e lette jûn.

No haw ik dy farre litten,
mei in foargoed goedei, goedei.
In wite ingel is loslitten,
want de himel is der wier wol.

Ik wie santjin; no net mear,
de stim fan it bern is útskrast.
Mar ik sis – it ljocht, it streamt klear:
Witst net hoe’t ik dy leaf hân haw.

Ik stel my foar – mei dat? – hoe’tsto
yn dy streken fan lucht en glês,
frij fan pine en waansin no,
wjukken weromfynst op dyn rêch.

………………………………..jannewaris 1996

.
(1) De ferstoarne dichter is Joseph Brodsky (1940-1996)

 

Ut: Boris Ryzji, Afscheid in Rusland, ‘Bij de dood van een dichter.’
Nederlandse vert. Anne Stoffel,
Hoogland & Van Klaveren, 2013, p 13.

 

.