Dubbelexpositie Eeltsje Hettinga en Lotte Middendorp
Het water, de noordelijke kust en de zee zijn de rode draad in It Font, het meertalige videopoëzieproject van schrijver-dichter Eeltsje Hettinga en videokunstenaar Lotte Middendorp. Hun werk is deze maand te zien in Museum Belvédère en het Fries Museum. It Font gaat eind oktober mee naar de Frankfurter Buchmesse. David Colmer tekende voor de Engelse vertalingen.
It Font, een initiatief van Eeltsje Hettinga, ontstond uit de behoefte om poëzie op een andere manier te presenteren. Poëzie kan veel ruimtelijker werken als deze geïntegreerd is in bewegend beeld en geluid. Verschillende kunstenaars gaven hun medewerking aan It Font, onder wie de schilder-muzikanten Jan Snijder en Christiaan Kuitwaard en de Amerikaanse multi-instrumentalist Peter Broderick.
De videogedichten zoals Eeltsje Hettinga en Lotte Middendorp die maken vinden niet alleen een plek in galeries en musea, maar ook op film- en literatuurfestivals. Een drieluik uit hun project werd vorig jaar geselecteerd voor de Nieuwe Noordelijke Oogst van het Noordelijk Film Festival.
Hettinga: ‘Poëzie vindt op deze manier en in deze vorm een ander publiek. Dat bereik ik niet met publicaties in uitsluitend Friestalige literaire tijdschriften, waarin weinig oog is voor andere disciplines, bijvoorbeeld voor de beeldende kunst. Digitaal literair gezien zijn die tijdschriften weinig vernieuwend. De vormgeving is vaak saai-saai. En uitsluitend Friestalig? Dat is, denk ik, een gepasseerd station. De tweetaligheid van schrijvers als Nyk de Vries is een verademing.’
De videogedichten van Eeltsje Hettinga en Lotte Middendorp vinden niet alleen een plek in galeries en musea, maar ook op film- en literatuurfestivals. Hun werk is deze maand te zien in Museum Belvédère en het Fries Museum.
Lotte Middendorp verzamelde voor het project It Font veel beeldmateriaal in de natuurgebieden van It Fryske Gea, in het zogenaamde Lege Midden rond Akkrum en aan de Waddenkust. Haar invalshoek is ongekend origineel. ‘Ik probeer meerdere lagen in mijn beelden aan te brengen. Het gaat mij om een ervaring die in al zijn zintuiglijkheid niets te maken heeft met een lineair verlopende tijd, maar alles met een innerlijke tijd. Voor mij is de natuur in essentie amoreel, ze oordeelt niet.’
Vorm
Samen met Eeltsje Hettinga werden, al experimenterend, beeld en tekst samengevoegd. Hettinga: ‘Wat we absoluut niet wilden, was een vorm van emblemata, dus een simpel praatje bij een plaatje of andersom. Wat mij vooral fascineerde, was de verhouding tussen taal en typografie en beeld en vormgeving. Samen doen we de regie. Dan heb je het over de compositie, de structuur, het inbrengen van de tekst, de motieven, de muziek, de voordracht, het is fantastisch werk. Als ik twintig was geweest, dan was ik subiet naar de Filmacademie gegaan.’
De beeldende kracht van het videowerk versterkt de plasticiteit van de poëzie. In It Font proberen beide kunstenaars een evenwicht te vinden tussen het figuratieve en het abstracte Lotte Middendorp geeft de taal een fysiek, bijna tastbaar karakter. ‘Hoewel het om een digitaal literair project gaat, wil ik, en dat is mijn uitgangspunt, zo analoog mogelijk werken: het is de natuur die de kracht aan de beelden geeft. Om die reden ook kies ik bij de vormgeving van het geheel zoveel mogelijk voor natuurlijke materialen.’
Onderdeel van de presentatie van It Font in Museum Belvédère, het Fries Museum en op de Frankfurter Buchmesse is een door vormgever Gert Jan Slagter ontworpen leporello, bestaand het tweetalige gedicht ‘In spegel de see ‘ / ‘The sea a mirror’ en zes stills uit de korte ‘films’ van Eeltsje Hettinga en Lotte Middendorp.
Tijdens het Open Atelier in het Fries Museum in derde week van oktober (18 t/m 23 okt.) zijn beide kunstenaars aanwezig. In die week ook zijn onder anderen beeldend kunstenaar Machiel Braaksma en dichter-essayist Martin Reints te gast.
• It Font – Museum Belvédère – 14 okt. t/m 18 dec.
• It Font – Fries Museum – 5 okt. t/m 30 okt.
Eeltsje Hettinga publiceerde vijf poëziebundels, stelde samen met schrijfster Elske Schotanus twee bloemlezingen samen en vertaalde werk van J.J. Slauerhoff, Ingeborg Bachmann en Georges Bataille. Voor zijn debuutbundel Akten fan Winter kreeg hij de driejaarlijks uitgereikte Fedde Schurerpriis van de provincie Fryslân. Hettinga schrijft regelmatig over beeldende kunst, hij maakte onder meer de biografie Gerben Rypma, de keunstner fan it dûbele krús. Zijn laatse poëziebundel Ikader stond in 2013 op de shortlist van de Gysbert Japicxsprijs. Het in samenwerking met Lotte Middendorp gemaakte videopoëzieproject It Font is zijn meest recente publicatie, een uitsluitend digitaal literaire uitgave. (eeltsjehettinga/sirkwy of www.eeltsjehettinga.nl )
Lotte Middendorp studeerde in 2013 af aan Academie Minerva in Groningen. Haar film ‘Spegel yn Spegel werd aangekocht door het Fries Museum. Haar inzending voor ‘The one minutes filmfestival werd in 2011 bekroond met de Tommy Award, in 2012 werd een video geselecteerd voor de One minutes-expositie ‘VideOOOOh’ in Slade Research Center, Londen. Lotte Middendorp exposeerde de afgelopen jaren onder andere in galerie Roos van Tudor, keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden en in Museum Belvédère in Oranjewoud. (www.lottemiddendorp.nl)
