Gedicht ‘De fearten’ – Dodenherdenking 4 mei
(04-05) In 1943 vonden in Fryslân de April-mei-stakingen plaats, ofwel de Melkstaking. Als verzet tegen de Duitse bezetter werd in de provincie massaal het werk neergelegd. Arbeiders gingen in staking, winkels deden de deuren dicht en boeren zetten de melkaanvoer naar de zuivelfabrieken stop. Melkrijders, op weg naar de fabriek, werden staande gehouden, de melk ging de sloot in.
Bij de staking in Oudega in de gemeente die toen nog Wymbritseradiel heette, werden Broer de Witte uit Blauwhuis-Greonterp en Bouke de Vries uit Oudega opgepakt en door de Duitsers gefusilleerd.
.
The Ditches
Milk Strike 1943, Oudega
Bouke de Vries (1907-1943)
Broer de Witte (1923-1943)
The day seemed bright as Postma’s days,
the Fliet was smooth and over ponds and pools
the sun shone like a glittering fish.
High above the green of farms, time
unfolded every dream, encompassing
the thought that life is of a piece. *
Just picture it! But the peaceful joy
was only show. Turmoil was stewing
in those clouds and here and there a tower
bowed its head. The milk would run like blood
into the ditches: resisting those who’d
try to steal the very heart of freedom.
Heels came down on temples and the blinded
day succumbed to guns and violence.
Without god or angels, time passes still,
as empty as the train from Stavoren to Sneek,
which runs between horizons of indifference.
What makes life of a piece for us today?
Translation: David Colmer
* referring to a line of poetry by Obe Postma
De sloten
Melkstaking 1943, by Oudega (W)
Bouke de Vries (1907-1943)
Broer de Witte (1923-1943)
Het leek een dag, licht als in Postma’s dagen,
kalm lag It Fliet en een en al vis was
het zenit, blinkend boven sloot en plas.
Hoog boven de groene hoven vouwde
tijd alle dromen open, ‘omvattend
een denken dat het leven dacht als één.’ *
Ai, stel je dat eens voor! Maar schijn was
de rust van het genot. Onrust stoof
uit de wolken op, en hier en daar boog
een toren het hoofd. Als bloed stroomde melk
de vaarten in: een verzet tegen alles wat
het hart uit ’t diepst van vrijheid haalde.
Hakken klapten tegen slapen en blind
bezweek de dag bij geweld en geweer.
Zonder engel of god verloopt de tijd,
even leeg als de trein Stavoren-Sneek die
onverschillig nu de horizon tegemoet rijdt.
Wat laat het leven nog denken als één?
Eeltsje Hettinga
Vertaling: Elske Schotanus
* referentie aan een regel uit de poëzie van Obe Postma.
.
DE FEARTEN
Molkestaking 1943, by Aldegea
Bouke de Vries (1907-1943)
Broer de Witte (1923-1943)
.
It like in dei, ljocht as yn Obe’s dagen,
..kalm lei it Fliet en inkeld blinkende
fisk wie de sinne boppe mar en poel.
..Heech yn ’t grien fan de hôven tearde
Tiid alle dreamen iepen, “omfiemjend
..in tinken dat it libben tocht as ien.”
Ay, tink dy dat ris yn! Mar skyn wie
..de rêst fan it geniet. Unrêst wjukke op
út de wolkens , en hjir en dêr bûge
..in toer de holle. As bloed rûn molke
de fearten yn: in ferset tsjin alles wat
..it hert út it djipste fan frijheid helle.
Hakken klapten tsjin sliepen, en blyn
..ferkaam de dei by geweld en gewear.
Sûnder god of ingel is bleaun de tiid,
..leech allyk de trein Starum-Snits dy’t
ûnferskillich no de kimen yn rydt.
..Wat lit it libben langer tinke as ien?
.
©Eeltsje Hettinga
.
The Ditches
Milk Strike 1943, Oudega
Bouke de Vries (1907-1943)
Broer de Witte (1923-1943)
The day seemed bright as Postma’s days,
the Fliet was smooth and over ponds and pools
the sun shone like a glittering fish.
High above the green of farms, time
unfolded every dream, encompassing
the thought that life is of a piece. *
Just picture it! But the peaceful joy
was only show. Turmoil was stewing
in those clouds and here and there a tower
bowed its head. The milk would run like blood
into the ditches: resisting those who’d
try to steal the very heart of freedom.
Heels came down on temples and the blinded
day succumbed to guns and violence.
Without god or angels, time passes still,
as empty as the train from Stavoren to Sneek,
which runs between horizons of indifference.
What makes life of a piece for us today?
Translation: David Colmer
* referring to a line of poetry by Obe Postma
..
Fiifensantich jier lyn setten yn Fryslân de April-Maaie-stakingen útein, oftewol de Molkestaking. As ferset tsjin de Dútske besetter waard rûnom yn de provinsje it wurk dellein. Arbeiders yn it fabryk holden op, winkels diene de doarren ticht en boeren ferpoften it langer om de molke nei it suvelfabryk te bringen. Molkriders, op wei nei it fabryk, waarden oanholden, de bussen op ‘e karre giene de sleatten yn.
By de staking yn Aldegea yn it eartiidske Wymbritseradiel, waarden Broer de Witte fan Blauhús-Greonterp en Bouke de Vries fan Aldegea oppakt en troch de Dútsers fusillearre.
It gedicht ‘De fearten’ te lêzen yn de Leeuwarder Courant en it Friesch Dagblad, is skreaun yn it ramt fan it Dichterskip fan Fryslân..