Henk Krist – ‘Vreemde streken’ – Skilderijen
Clowns, trommelaars, trompettisten, pianostemmers, sanatoriumpatiënten en circusfiguren bevolken de Fellini-achtige wereld van schilder-muzikant Henk Krist. Hun primitieve en bijna onhandig neergezette portretten laten de kijker vaak lachen. Zijn werk schommelt tussen meewarigheid en scherts.
Het werk van Henk Krist is niet zonder ironie, het heeft iets tragikomisch, bij voorbeeld daar waar het portret van een kleurrijke en vrolijke ogende accordeonist de titel ‘een fries speelt geen piano’ opgeplakt krijgt. Krist spot wat met grote thema’s, hij lacht om de ernst van de schilderkunst zelf.
Zijn werk roept associaties op met het gedicht ‘Toch is er een God’ van Gerard Reve, een van Krist zijn favoriete schrijvers: ‘Vroeger ben ik diep gezonken, / want ik had te veel gedronken. / Ik dronk alsmaar zware wijn, / want ik wilde vrolijk zijn. (…) Ik was radeloos en wist me geen raad; / ik voelde me ernstig bezwijken, vroeg of laat. / Halleluja, / nix aan de handa!’
Een van de meest essentiële vragen in Krist zijn werk zegt: Wat te doen hier op aarde? In feite een metafysische vraag. Alles staat in het teken van zingeving. In het aangezicht van de dood en het verval laat de Krist-mens zich vaak zien als een wanhopig, hulpeloos en soms bijna stumperig personage. In de grootse en overweldigende ruimte van het noordelijke landschap is hij niet meer dan een broodkruimel op de rok van het universum.
De werken in de tentoonstelling ‘Vreemde streken’ in het Hannemahuis in Harlingen – te zien vanaf 14 november – zijn voor een aanzienlijk deel de vrucht van de nieuwe wegen die Krist de laatste jaren bewandelt. Opvallend is het groot aantal landschappen in deze tentoonstelling alsof de stadsmens Krist – hij groeide op in Huizum in Leeuwarden – plattelander en buitenmens is geworden. Misschien hangt die nieuwe oriëntatie op het landschap samen met het feit dat hij sinds kort een atelier heeft in Middelstum, een dorpje aan het Boterdiep in Noord-Groningen. De tijd lijkt er stil gezet, de verwoesting van het landschap minder groot. Het is dat noordelijke landschap, inclusief dat van de kust en de zee, dat Krist op een even ruimtelijke als elementaire manier vorm geeft.
Het is de zee ook die de schilder in zekere zin terugbrengt naar hetgeen waarmee hij opgroeide: het water en de woonboot waarop hij in 1952 in Snakkerburen, een buurtschap aan de rand van Leeuwarden, werd geboren. Het schip is een herhaaldelijk voorkomend motief bij Krist. Het is niet alleen een symbool voor dat wat door de stroom wordt voortbewogen of tegengewerkt, maar ook een metafoor voor de overtocht. Kenmerkend is wat dat betreft het schilderij met een aan de schrijver Céline ontleende titel ‘Reis naar het einde van de nacht’. Het is een doek waarop een aantal roeiers als eenzame galeislaven door een onbestemde ruimte vaart, zich ondertussen in stilte de vraag stellend: Waartoe waren wij hier op aarde? (e.h)
.
Tentoonstelling Vreemde streken. Schilderijen van Henk Krist
14 november 2015 t/m 10 januari 2016, Hannemahuis Harlingen
